bs"d
Oncelikle Yaratan'i bizim dualarimiza ihtiyaci mi var?
Bizim sukurlerimize ihtiyaci mi var ?
O bizsiz de var , bizle de var.
"Mi igdimani ki(ve) eshalem" diyor Yaratan. (kim benden once davrandi da ben ona odiyeyim)
Butun bu dualar veya sukurler hepsi kendimiz icin sonucta. Bir bakima kendi kendimizi egitip , bize sunulan tum bu guzelliklerin degerini bilmemizi , nankor olmamamizi ve "farkinda" (yeni Turkce) olmamizi sagliyor bu rituallerin cogu.
Sabah alktigimizda yaptigimiz Birkot Hashahar dedigimiz Berahalar'i birer sukur olarak gormem ben. Ilk once sukur ederiz , uyanir uyanmaz :
"Mode ani lefaneha Meleh El hay ve kayam she ehzarta bi nishmati behemla raba emunateha."
Bu yukardaki cumle ile Yaratan'a bize hayat vermeye devam ettigi icin sukur ediyoruz.
Sonra elimizi yikayip sabah Beraha'larini (Birkot Hashahar) soylemeye basliyoruz.
Once el yikama Berahasi.
Sonra tuavelet ihtiyaclarimiz icin Beraha.
Dikkat et buraya kadar yaptigimiz Berahalar o akt'i yaptiktan sonra soyleniyor.Once el yika ve Beraha'yi soyle.
Tualet ihtiyacini gider ve Beraha'yi soyle.
Bu noktadan sonra olay yon degistiriyor.
"Elokay Neshama she ihzarta bi" diye basliyan paragraf ile bizi canli tutan ruhumuz oldugunu bildigimizi belirtiyoruz. Bu da bizim tum canlilardan ayrilmis oldugumuzun , insanoglu oldugumuzun bilincini hatirlatiyoruz kendimize.
Hanoten sehel ile bir zekaya (az veya cok) sahip oldugumuzun bilincinde oldugumuzu belirtiyoruz.
Pokeah ivrim diyoruz ve gorme duyumuz ile tum 5 duyumuzun farkindaligini belirtiyoruz.
Matir asurim diye ozgurlugumuzun bilincinde oldugumuzu , Zokef kefufim ile hareket etme olanagimizin bilincinde oldugumuzu...
Bu boyle devam ediyor.
Ve bizi (politacally correct olmak acisindan) en rahatsiz eden 3 Beraha'ya geliyoruz.
She lo asani goy/a
She lo asani aved/shifha
She lo asani isha / she asani keretzono
Ben kendi anlamak istedigim sisteme gore (lefi shitati -- bak aklimizi kullanmamizi istiyorsunuz) bunlari da biraz evvelki Beraha sisteminin devami olarak goruyorum.
Ne diyorum bu Berahalar ile ?
Beni goy veya goya yapmadiginin bilincindeyim. Burda goylari asagilama duygusu var mi? Benim icin yok. Goy degilim ve bunun bilincindeyim. Ona gore hayatimi , gunluk davranislarimi ayarlamam lazim.Sorumlulugumun bilincindeyim.
Kole olmadigimi biliyorum. Bu da benim yine daha genis sorumluluklarimin oldugunu bilincini iletiyor.
Bir de beni kadin olarak yaratmadin diyorum. Bu da benim gorevlerimin ne oldugunu bildigimi , anladigimi tasdik ediyor benim icin.
Dikkat ederseniz hic birinde sukur kelimesi dahi gecmiyor.
Taa birkac satir yukarda yazdigim gibi "hanoten " 'den itibaren bir Beraha sonraya kadar bazi seylerin bilincinde oldugumuzu belirtiyoruz. Bu noktada kadin da "beni istedigin gibi yarattin" diyor.
Yaratilis hikayesinin en son urunu nedir?
KADIN
Bereshit ile baslayan ,Yaratan'in verme aktindan itibaren tum yaratilis "alma" ( mekabel -receive) durumundaydi. Taa ki kadin yaratilana kadar. Kadin bu noktada VERME noktasina sahip. Bu yuzden orla ile yaratilmamis (orlat halev --kalbimizin ustundeki orla).
Yaratilisin perfect urunu.
Bu da iste bu Beraha ile tam manasi ile belirtilmis.
Beni ISTEDIGIN gibi yarattin. Tum yaratilis Kabala'ya gore zaten "RATZON HA BORE" (Yaratan'in istegi ) olarak gecer.
Ne diyor kadin ? "she barani keRETZONO"
Bu Beraha'yi isteyen negatif , isteyen de pozitif yonu ile anlar.
Bu bir sukur degil , sadece bir statementtir.
Bir sonraki Beraha ile (hamaavir sheyna) uyku durumundan bilincli duruma gectigimizi belirtiyoruz.
Bundan sonraki Berahalar isteklerimiz ve yine bazi statementler ile dolu.
Bu noktada bir sey daha soylemek istiyorum:
Mesela bir elma yemeden Beraha soyleriz. Nedir bu?
Yine sadece bir statementdir.
Baruh ata Hashem bore peri haetz. (Agacta yetisen meyveleri yaratan Hashem mubarektir) Sukur etme yok.
Ama yedikten sonra soyledigimiz Beraha aharonalar tamami ile sukurdur. Birkat Hamazon olsun meeyn shalos olsun.
Taa yukarda yazdigim gibi "mi igdimani ki(ve) ashalem."
Dedigim gibi ne sekilde baktigimiza bagli bu Berahalara , aynen tum dinimize , Yaratan'a olan inanca ne yonden baktigimiza bagli.
Pozitif baktik mi, mutlu olmamizi saglayacak her sey Yahudilik'te mevcut.
Negatif baktik mi , zaten hayatta her sey o zaman zehir gibi gorunecektir.
Ama sahsi duygularima yonelik bir sey daha ekliyeyim :
4 cocugumun da dogumunda bulundum , esimin elini tuttum her zaman (hatta 3. kizimi ben dogurttum diyebilirim). Iste o zamanlar bu Beraha'yi genelde gordugumuz gibi yani "aman All-ah'tan kadin degilim bak neler cekiyorlar" anlayisi ile soyleme ihtiyaci hissettim.Ama bir de o bebegi esim gogsune aldiginda bir kac dakika sonra anladim ne demek "she barani keRETZONO"
