shomer shabat

Cumartesi, Şubat 14, 2015

DANİEL J ELAZAR -- İSRAEL'DE YAHUDİLİK AKIMLARI

bs"d

Yahudiliği içten çürütme amaçlı "böl ve feth et" mantığının mahsulü Reform ve Concervative ideolojilerinin İsrael'de yer bulmakta çektikleri zorluklar ile ilgili olarak Daniel Elazar'in yazdıkları arasında su paragraf konuyu özetliyor:


İsraellilerin çoğunluğu Diaspora'daki averaj Reform veya Konservativ Yahudi'den çok daha fazla mitzvalari uygulamaktalar. Dahası da, özellikle çoğunluk Sefaradi olduğu için ve Sefarad dünyası, reformasyon dolayısı ile kendilerini üç gruba bölmüş olan Aşkenaz dünyasının geçirmiş olduğu devrelerden geçmemiş olduğu için dindar olduğu havasına girmeyenler dahi Yahudi geleneklerinin değişmemesi ve parcalanmamasi gerektiğine inanmaktalar. Kendi istedikleri mitzvalari seçme hakkını korumalarına rağmen resmi olarak Yahudiliğin, aynen tüm Akdeniz'deki gibi, olduğu gibi kalmasını istemekteler.


Şimdi gelelim bizim Sefarad özentilere. Hiç bir Sefarad cemaati Askenazlar'da olduğu gibi kimin ne kadar Tora'yi takip ettiği şeklinde bölünmediği gibi, Kal'a gelen yahidlere de bu konuda ayırımcılık uygulamaz. (İstisnalar olmuş olsa dahi) Hiç bir zaman yahide kendini yabancı hissetirilmez.
Dışardaki hayatı ve yaşam şekli yüzünden cemaat dışı bırakılmaz.
O zaman neden bir Sefarad Yahudisi tutup bir Reform veya Konsevativ dinine geçmeye yeltenir?
Bence bu bir eziklik sonucudur. Kendini sıradan bir Yahudi'ye göre daha kültürlü, eğitimli gördüğü için ve genelde şark ezikliginden kendini siyirabilmek için, Yahudilik'ten kopmuş Aşkenazlara özenir. Nedense Yahudilik'le alakası olmayan seramonilerin uygulandığı ve kiliseden farklı olarak içinde bir tek haç eksik olan tapınaklara yönelir. Bunun ona daha ileri, açık görüşlülüğün kapısını açacağı hissindedir. Halbuki gittikçe köklerinden uzaklaşmaktadır. Bunun ayrıca politik bir bedeli de vardır ki, ister istemez zamanla onu da ödemek zorunda kalacaktır.
Halbuki gerek bizim Türkiye Yahudi toplumu içinde olsun, gerekse Daniel Elazar'in yazılarında detaylı olarak incelediği İsrael Sefarad/Mizrahi toplumları olsun kendi şahsi secülerleşme süreçleri ile otentik Yahudilik arasındaki farkı anlayabilmiş ve hazm edebilmiş olduklarını görüyoruz. Sefaradi bir Yahudi'nin tutup sonuçta Yahudiliği bölen ve bunun neticesinde de Yahudilik ile alakası kalmayan ideolojiler haline gelen akımlara kapılmasının nedeni sadece içinden çıktığı toplumdan değil aynı zamanda da Yahudilik'ten kopmaya olan isteği dolayısı iledir.

Bu da benim görüşüm...

Related Posts with Thumbnails