bs"d
Israil ve Secim sistemi basligi ile yazacagim yazilarim, zamanla bu konuda bilgimi arttirdikca daha net bir sekil alacak.
Su anda bu konuda hizli ve disiplinli bir okuma cabasi icindeyim.
Ilk yazilarimda genel cerceveyi yaratmaya daha sonra kendimi bilgilendirdikce konu ile ilgili detaylara daha fazla girmeye calisacagim.
Prof. Paul Eidelberg,Shalem Center,Jerusalem Center for Public Affairs ve kuruculari rahmetli Prof. Daniel Elazar'in eserleri ilk asamada kullandigim kaynaklar.
Israil'in gittikce yozlasan ve yolsuzlasan toplumsal yapisini,liderlerinin kalitesini ve Siyonist ruyanin cokusunu gormemek elde degil.
Bu konulara olan ilgim ve Israil devletine ve Israil halkina olan sevgim uzun zamandir (Israil'de yasadigim ve hatta aliya yaptigim senelerden beri) kafa yormama ve kendi capimda neden-sonuc ve en onemlisi care aramama neden oldu.
Genc ve saf bir Siyonist iken Israil'in gerceklerini maalesef insan goremiyor.Olgunlastikca ve konuya daha yonlu baktikca bu durum ortaya cikti.
Yazmaya basliyorum,bakalim nereye varacagim.
Konu ilginizi ceker ve yorumda bulunmak isterseniz david.hasday@gmail.com adresime yazabilirsiniz.
*************************************
Israil icin yeni bir secim sistemi olusturmak ve devletin saglikli bir sekilde yonetilmesini sagliyacak bir sistem yerlestirmek su anda Israil devletinin ajandasinda yer alan nukleer Iran sorunu kadar ve belki daha da onemli.
Su anki secim sistemine gore adaylar genelde Parti baskanlarina olan yakinliklari ve/veya parti ici cekismelerde taraf olduklari franksiyon basinin elindeki santaj kuvvetini kullanma kuvvetine gore secimler sirasinda partilerin sunduklari milletvekili adaylari listesinde konumlarini belirliyorlar.
Yani Salamon adli milletvekili adayi parti basi ile iyi iliskileri sonucu Elat'ta yasiyor olmasina ragmen Kiryat Shmone'de kullanilan oylar ile secilip secilmeme sansina sahip.Isin daha da acisi Salamon'un Elat'ta yasamasi dahi kendi yerel secmenine verecegi hic bir vaate gerek birakmiyor.Yani genelde secmen ve aday bir birlerinden cok kopuklar.Bu durumda demokrasinin en onemli faziletlerinden biri olan secilenin secmenine karsi olan sahsi sorumlulugu ortadan kalkiyor.Salamon'un sahsi performansinin veya basarisizliginin anlami ve gelecek secimler icin doguracagi sonuclarin hic bir degeri kalmiyor.Salamon butun bir donem parti baskanina yalakalip yapmaktan baska bir sey yapmadan gelecek secimlerde tekrar bu partiden aday olup,yalakalik derecesine gore de listelerde ust siralarda yer kapip tekrar meclise girebiliyor.
Yani demokrasinin yonetilene karsi hesap verme mangenonu calismiyor.
Bundan dolayida ozellikle 2 sene evvel Likud icinde goruldugu gibi secmenin ve parti tabaninin arzularina karsi icten pazarliklar sonucu demokrasi ile alakasi olmayan sonuclar ortaya cikabiliyor.
Ariel Sharon'un anti-demokratik bir sekilde kabinesinden attigi bakanlar veya ic pazarliklar ile satin aldigi milletvekilleri gibi.
Bunun disinda da ufak tefek partilerin bazen sadece parti olarak veya bloklar olusturarak Israil devletinin duzgun bir sekilde islemesini onlemeleri gibi olaylara da tanik oluyoruz.Arap ve Haredi partilerinin genelde butce gorusmeleri sirasinda takindiklari tavirlar gibi.
Yine ayni sekilde yolsuzluklara adlari karismis (sanirim su anki meclisin 3'te biri) sahislar da,yine sistemde bulunan bir acigi degerlendirip ,dokunulmazliklarinin kaldirilmasina el vermeyecek bir oyun ile,erken secimlere neden olabiliyorlar.
Sonucta Elat'ta yasayan Mishon,komsusu Salamon'dan,Kiryat Shmone'deki Avramiko'nun oylari yuzunden hesap soramiyor.
Oncelikle Mishon ve Salamon'un bir birlerini,fikirlerini ve kabiliyetlerini taniyabilecekleri ve bu degerlendirmeler isiginda secmen - aday iliskisi kurabilecekleri bir ortam saglamak gerekiyor.
Su anki sistem ile tum Israil tek bir secim bolgesi olarak gorulmekte.Yapilacak ilk asamada Israil'I degisik 10-12 secim bolgesine ayirmak.Boylece her secim bolgesi kendi bolgesinden meclise yollamak istedigi adayi secebilme ve gerekirse performansina bagli olarak degistirebilme sansina sahip olacak.
Yani eger Salamon "X" vaat ile secilmeye aday ise ve performansi "X-Y veya X+Y" olursa secmen gelecek secimde Salomon'u laik oldugu yere yollama sansina sahip olacak.
DEVAM EDECEK (bli neder)
