Bu hafta sonu ABD'nin Orta ve Dogu bolgelerini etkileyen kar firtinasindan dolayi Los Angeles'ten New York'a donerken basimdan gecen Shabat macerasini paylasmak istiyorum.
Persembe gecesi Los Angeles'tan New York'a olan ucusum gece 9:30 yerine gece yarisi 12'de yola cikti. Daha evvelki ucuslar iptal oldugundan biz seviniyorduk, en azindan New York'a varacaktik.
Ucusun 3'uncu saatinde pilot New York'ta firtinanin beklenenden daha fazla etkili olmasi nedeni ile tum hava alanlarinin kapandigini ve bizim de Detroit'e inecegimizi bildirdi.
Sabah 6 gibi Detroit'e indik ve 9'da tekrar kalkacagimizi anons ettiler.
Arada ucustaki ve baska ucuslardaki Yahudiler bir araya gelmeye basladik ve alternatif yollar aramaya basladik. Ama nafile. Yapacak bir sey yok bekliyoruz. 9 oldu 10. 10 oldu 11 ve sonunda 12'de bizi tekrar ucaga aldilar ve piste ciktik. Saat oglen 12 ve 1,5 saat ucus, ucaktan cikmak vs en gec 2 - 2,5 ta evimizin yolunda oluruz diye dusunuyorduk. Tabii ucaktaki hesap, Detroit kontrol kulesinden geri dondu. Saat 2'de ancak havalanabildik. Arada tekrar kapiya dondugumuz halde bile inmemize izin vermediler.
Neyse saat 3:20 New York'a indik.
Shabat 4:23.
18 dakika da gunes batimina yani 4:41'e kadar eve varmak icin 1 saat 20 dakika var. Benim icin yol 30-40 dakika arasi. Bavulumu birakmaya karar verdim ve bulabildigim ilk taxi ile eve gidecektim.
Yine ucaktaki hesap geri dondu.
Tam uc saat ucagin icinde bekledik. Arada saat 6:30 ve Shabat.
Benim ucusumda 7 Yahudi ve bir kac tane Israel'li vardi.
Sonunda ucagi kapiya getirmek yerine bizi otobusler ile terminale tasimaya karar verdiler.
Shabat!!!
Ucagin kapisi acildi ve muthis bir soguk ve ruzgar ile yolcular merdivenlerden otobuse gecmeye basladilar. Her yer buz.
7 Yahudi'nin 2 tanesi genc bir cift ve bayan hamile. Shabat olmadan bu bayan Rav'i ile konustu ve hamileligi yuzunden bir araba ile (soforu Yahudi olmayan) en yakin bir otele veya isterse yakinda oturan bir akrabasina gitme izni aldi.
Ilk once hepimiz otobuse binmeyi red ettik. Arada pilotlar ve guvenlik sorumlulari bastiriyorlar biz yok binmeyiz diye diretiyoruz. Sonunda Hasidik bir Bayan ve benim disimda diger Yahudiler otobuse binmeye razi oldular.
Ucakta 2 Pilot, Hasidik bayan, JFK hava alani guvenlik sorumlusu ve ben kaldik.
Biz yalvariyoruz ki bize otobusun yanindan yurume izni versinler veya yanimiza guvenlik araclari ile refakat edip yurumemize izin versinler. Guvenlik sorumlusu eger boyle bir sey yaparsa $500 ceza alacagini soyledi. Biz de "tamam biz oderiz bu cezayi yeterki yurumemizi sagla" diye onerdik. Pilot "ya $200'a Los Angeles'ten geldiniz 10 dakika yuruyus icin $500'mi odeyeceksiniz?" diye saskinca sordu. Ancak ondan da vaz gecti ve sadece artik elinde polisi cagirip bizi tutuklama caresi kaldigini soyledi.
Hasidik bayan bunu duyunca "benim dedem ve babaannem zorla arabalara tikistirilip transfer edildiler. Koyun gibi gitmek zorunda kaldilar. Ben dunyanin bu en ozgur yerinde ayni sekilde Shabat'i ihlal etmek zorunda birakilmayacagim. Tutuklayin beni." dedi.
Pilot bunu duyunca cok hislendi ve guvenlik sorumlusunu kabine alip konusmaya basladi. Sonunda bir kac dakika sonra guvenlik soumlusu, bu bayan ve ben 15 dakikalik bir "Hayat yuruyusune" ciktik. New York tarihinin en soguk gecelerinden birinde -23 derecede 15 dakikalik hayat yuruyusumuz.
Yalnizca bir sartla dediler: "Otobusler tum yolculari bagajlari alabilecekleri yere kadar goturduler, sizi biz en yakin giris kapisina kadar goturenbiliriz, ondan sonra basinizin caresine bakacaksiniz."
En yakin nokta ise Delta havayollarinin Sky Priority denilen VIP bekleme salonu imis.
Yani otobus ile gidenler hava alani disinda ve Shabati yerde yatarak gecirmek durumu ile karsi karsiya kaldilar, biz ise cok daha rahat bir ortama vardik.
Arada yemek olarak yanimda yarim paket cukulata ve bir avuc findik vardi.
Hasidik Bayan ise 1 kutu sardalye ve iki dilim ekmek sahibi idi.
Hepsini butun Shabat paylasmaktan baska tek yemek olarak bu VIP salonunda kereviz dali ve kesilmis havuc vardi.
Iki dilim ekmek ile Kidush yapip sardalye yedik. Bu arada tum ucuslar ertelendigi icin Delta'nin Tel Aviv'e olan ucusu da ertelenmis ve bazi Israel'li yolcular da bu bekleme salonundaydilar. Kendi sozleri ile hayatlarinin en etkileyici Kidush'unu izlemisler.
Bol bol havuc ve kereviz dali, biraz cukulata ve biraz findik ile Delta VIP salonunda Hasidik bir Bayan ile gecirdigim bu Shabat ozellikle Hasidik toplumun bendeki imaji uzerinde cok etkisi oldu. Bu bayan bir hukuk firmasinda calisiyor ve Cince ogrenmekte. Is icin Cin'de imis ve o da Los Angeles'ten New York'a donus yolunda idi. 11 cocuk annesi bu bayan hayatimda sohbet ettigim belki de en kulturlu, en inancli ve kendinden, toplumundan emin ve gururlu bir bayandi diyebilirim.
Tabii bu arada bazi baska Halaha problemleri ile de karsilastik.
Mesela tualetlerde cesmeler ve sifonlar otomatik gozler ile calismakta ve Shabat'ta kullanilamaz.
Bir yerden bir yere gecerken kapilar otomatik.
Cesme ve tualet sorununu orada temizlikte calisan zenci bir gorevli sayesinde calisanlarin kullandiklari mutfaktaki cesme ve kendi eski model tualetlerini kullanarak hal ettik. Bir yerden bir yere gecis icin ise baskalarinin gectikleri anlari yakalayarak.
O zenci gorevlinin saygisi ve anlayisi keske bizim bazi Yahudilerimiz'de olsaydi.
Sonunda Motsai Shabat bavullarimizi kisa surede bulup bir taxi ile evimizin yolunu tuttuk.
Ama bu sure icinde Shabat'in bir secenek degil bir gercek oldugunu kendime ve en onemlisi cocuklarima tekrar hatirlattim.
25 gun California'da ailemden uzak 3 Shabat gecirdikten sonra evime 30 dakika uzakta bir Shabat daha gecirmek zorunda kalmamin nedenlerini dusunmeye daha vaktim var. Ama ilk once bunun bir secim olamayacagini tekrar hatirlamak beni kuvvetlendirdi.
O otobuse binip ne durumda kalabilecegimizi bilemiyorum ama israr edince ne sekilde durumun bittigini gordum.
HaShem hic bir Yahudi'yi Shabatsiz birakmasin.
Shabatsiz olabilecegini dusunenlerin de onlerine onlara gercegi gorup sevgi ile sarabilecekleri durumlar yaratsin...
