bs"d
Gecenlerde yayinlanan ve ABD Yahudiigi acisindan (tabii tum dunya Yahudiligi de ayni yolda) Tora'ya bagli kisim disinda diger tum kanatlarinin gittikce daha da suratli bir sekilde yok olduklari tespitini tasiyan Pew raporu hakkinda saygin gazeteci ve radyo sunucusu Dennis Prager 7 nokta ile bu durumu aciklayan bir makale yayinladi.
Konuya deginmeden Dennis Prager oncelikle kendisinin her ne kadar Tora'ya bagli bir cevre icinde buyuyup ve Yeshiva egitimi de gormus olmasina ragmen daha sonra bu yoldan ayrildigini belirtmeyi uygun goruyor.
Verdigi nedenler sunlar:
1- Tora Yahudiligi kendi yahidlerine ozellikle dini ritueller konusunda cok daha genis bir zorunluluk getirmekte. En azindan Shabat, Kasherut, erkeklerin her gun Tefilin ile ibadetleri ve duzenli bir sekilde Kal'a devam etmeleri gibi. (Tora'ya bagli olmayan Yahudi'lerin ne miktari Shemini Atzeret'in Pesah ile ayni onemi tasiyan bir bayram oldugunu biliyorlar?)
Rituellerin korunmamasi halinde Yahudiligin devaminin imkansiz oldugu bariz.
2- Kisi ne kadar da Tora'yi takip ediyorsa o kadar daha fazla bu kesimi kapsayan toplumlar icinde yasayacaktir. Calisma alani disinda kisinin tum sosyal hayati yine Tora'ya bagli Yahudiler arasinda gececektir. Bu da kisinin bu yolu birakmasini zorlastirir. Biraktigi anda kendisini destekleyen sistemin, hatta ailesinin bile disinda bulabilir.
3- Tora'ya bagli Yahudilerin buyuk bir cogunlugu cocuklarini lise dahil olmak uzere Yeshivalara -- Yahudi okullarina -- yollar. Bu cocuklarin birakin Yahudi olmayanlar, Tora'dan uzak diger Yahudiler ile dahi sosyal bir iliskileri genelde olmaz. Yani kucuk yastan itibaren hem uygulama hem de sosyal alanda Tora cevresinde olmaya alismaktalar.
4- Tora'ya bagli Yahudiler digerlerine oranla daha buyuk bir miktarda evlendikleri gibi bunu daha genc yasta yapiyorlar ve daha fazla cocuga sahip oluyorlar. Diger Yahudi akimlari ise Yahudiligin kesin sonunu getirecek olan "sifir nufus artimi" politikasini savunan egoist dunya gorusunu kabullendiler. Gittikce azalan bir sekilde de evliligin ve cocuk yapmanin mutlaka gerekli olduguna inanmaktalar. Tam tersine bir cogu basarili bir kariyeri evlilik ve cocuk buyutmekten cok daha onemli oldugunu savunmaktalar. Hangisinin daha onemli oldugunu bir cok genc Yahudi bayana sordum ve en azindan yarisi kariyerin daha onemli oldugunu soyledi. Hatta daha bu hafta Huffington Post " Hic bir zaman evlenmemek icin 6 neden" adi altinda bir makale yayinladi. Yazarinin adi Lea Kohen...
YAHUDILIKTEN VE YAHUDILIGIN DEVAMINDAN UZAKLASMAKTAN BIR YAHUDI KADIN TARAFINDAN KARIYERIN EVLILIK VE COCUK YETISTIRMEKTEN DAHA ONEMLI VEYA ESIT ONEMDE OLDUGUNU SAVUNULMASINDAN DAHA KOLAY BIR YOLU YOK.
5- Sanki eger yukardakilerin hepsi yeterli degilmis gibi, Tora'ya bagli Yahudiler Ha"Shem'in Yahudileri sectigini ve Tora'nin tek Vericisinin olduguna inanirlar. Diger kesimlerde cok az kisi bu fikre baglidir. Yahudiligin evreni Tanri'nin yarattigi, onlari Misir'dan cikartip Tora'yi verdigine inanmadan devaminin mumkun olabilecegine inanmak mumkun degil.
6- Israel nerede ise tum Tora'ya bagli Yahudiler arasinda merkezi bir onem tasir. Maalesef bu durum diger kesimler arasinda gittikce deger kaybetmekte.
7- Tora'ya bagli Yahudilikten ne kadar daha uzaklasilirsa o derecede sol / ilerici gorusler kisinin moral kodunu ve dunya gorusunu olusturmaya basliyor. Tora'ya bagli Yahudi ne sekilde kucuk yastan itibaren Tora ve Yahudilik temelleri uzerine yeseriyorsa ayni sekilde digerleri kucuk yastan itibaren bu solcu dunya gorusu ile evden okula ve universiteye kadar beslenmekteler. Kariyerin kendisini evlilik ve aile hayatindan daha fazla tatmin edecegini bir Yahudi kadinin dusunmesinin baska aciklamasi var mi? Tora disi Yahudilerin Israel'den bu kadar suratle uzaklasmanin baska aciklamasi var mi?
Butun bunlari Tora'ya bagli kismi yuceltmek icin yazmadim. Bu nedenlerin cogunu hayranlik birakici olarak bazilarini ise rahatsiz edici olarak bulmaktayim. Ama GERCEK GERCEKTIR.
bu 7 nedenden her hangi bir tanesi dahi Tora Yahudiliginin neden cogalmakta oldugunu, digerlerinin ise neden yok olma yolunda oldugunu aciklamaya yeterlidir. 7sinin tumu bunu tartisilmaz kilmakta.
Makale'nin asli icin:
