KÖTÜYÜ İYİYE ÇEVİRMEK -- RABBİ YİTZİ HURWİTZ
ALS hastalığı ile mücadele veren Rabbi Yitzi Hurwitz'ten bu hafta.
Aklınızda bulundurun; bu yazıyı özel bir kompüterde gözleri ile yazıyor. Çok büyük bir çaba sarf ederek.
*********************************************************
Bu haftaki Peraşa, Peraşat Vayatze "Ve Yaakov Beer Şeva'dan çıktı, ve Haran'a gitti" diye başlıyor.
Midraş bize "Beer Şeva'dan çıktı, ("Beera şel şvua, yeminin kuyusundan" anlamında) Avimeleh'in (Piliştin'lilerin kralı) kendisinden kendi atalarının verdiği yemini (ant) tekrar etmesini istemesini engellemek için ve bu yüzden de çocuklarının sevincinin 7 nesil daha gecikmesini engellemek için çıktı" anlamında olduğunu söylüyor.
Avraham da, Yitzhak ta Avimeleh ile yemin (ant) şeklinde barış anlaşmaları yaptılar. Midraş bize bu anlaşmaların sonucunda Yahudiler'in Eretz İsrael'e girişlerinin 7 nesil boyunca ertelendiğini söylüyor. Avraham'ın andı bu girişi Moşe'nin nesline kadar erteledi, Yitzhak'ın andı ise bu ertelemeye Eretz İsrael'i feth eden ve 7inci nesil olan Yeşua'ya kadar bir nesil daha ekledi.
Avraham ve Yitzhak Eretz İsrael'e girişi geciktireceğini bile bile bu andı içip Avimeleh ile barış anlaşması yapmaktan çekinmemişlerdi. Yaakov gibi Avimeleh'ten kaçınmamışlardı. Neden sadece Yaakov Avimeleh ile bu ant anlaşmasını yapmaktan çekinmişti?
Diğer bir yandan da eğer Atalarımız bu andın Eretz İsrael'e girişimizi 7 nesil erteleyeceğini biliyordularsa neden Avraham ve Yitzhak çekinmediler?
Bunu anlayabilmek için, Avraham ve Yitzhak'ın Ha"Şem'e olan hizmet stilleri ile Yaakov'unki ile karşılaştırmak gerekiyor.
Atalarımız Avraham, Yitzhak ve Yaakov'un Ha"Şem'e olan hizmetleri olabilecek en yüksek seviyede idi, Ha"Şem için O'nu taşıyan bir araba gibiydiler. Nasıl ki bir arabanın kendi seçim yeteneği yoktur, sürücünün yönelttiği yöne doğru gider, Atalarımız da Ha"Şem ile öyle bir şekilde senkronize idiler ki, kendi iradeleri tamamı ile O'nun iradesi idi. O'nun isteğini otomatik olarak yerine getiriyorlardı. Ancak etraflarındaki dünyaya olan etkileri arasında farklar vardı.
Avraham ve Yitzhak'ın Ha"Sem'e huzurlu bir şekilde hizmet edebilmek için etraflarindaki kötülüğe olan yaklaşımları; önlemek, veya onları rahatsız etmesini engellemekti. Bu yüzden Avimeleh ile anlaşma yapmışlardı.
Karşınızdaki ile bir barış anlaşması yaptığınızda bu anlaşma karşınızdakinin kim olduğunu, savunduğu ilkeleri değiştirmez. Bu sadece geçici olarak birbirinize karşı olabilecek olumsuzlukları durdurur. Kısaca, şimdilik ben seni rahatsız etmeyeceğim, sen de beni etme. Ancak Avimeleh aynı her zamanki gibi ahlaksız Piliştinli olarak kaldı. Bu hizmet stili yüzünden de Avraham ve Yitzhak içlerinde yaşadıkları milletleri değiştirmediler, Kenaan'lılar aynı ahlaksız Kenaan'lılar, Hitit'liler yine aynı ahlaksız Hitit'liler olarak kaldılar. Avraham ve Yitzhak'ı rahatsız etmedikelri gerçektir, hatta onlara saygı ile de yaklaştılar, ancak değişmemişlerdi. Bu hizmet stili yüzünden de Avraham Yişmael'e, Yitzhak ta Esav'a sahip oldular. Stilleri kötülüğü red etmek olduğu için, onları iyiye çevirmek için gerekli olan etkiye sahip değillerdi.
Yaakov ise etrafindaki kötüyü iyiye çevirmek için çabaladı, kötü ile barış yapmadı, taa ki kötü kendi kendine iyi olacak kadar arınana kadar. Bu yüzden Avimeleh ile barış yapmadı, çünkü böyle bir barış Avimeleh'in kötü olarak kalmasını, değişmemesini sağlayacaktı. Aynen bu yüzden de bütün çocukları da onun bu etrafını değiştirmeye ve herşeyi iyiye dönüştürmeye çabalayan stilinin olan etkisi dolayısı ile, onun adımlarını takip edeceklerdi.
İşte bu yüzden de, Raşi'nin de bize soyledigi gibi "Haron af şel Makom -- Ha"Şem'i kizdiran yer", dünyanın ahlaki olarak en alçalmış yerlerinden olan Haran'a gitmek üzere Kutsal Topraklar'dan çıkacaktı. Orayı arındırmak istiyordu ve bunu da orada bulunacağı 20 yılı aşan süre boyunca yapacaktı.
Öyleyse Avraham ve Yitzhak Eretz İsrael'e girişi 7 nesil boyunca erteleyecekse Avimeleh ile barış yapmaktan neden çekinmemişlerdi?
Kutsal Topraklar'a girişi erteleyen onların ant içmeleri değildi. Kötülük, kaldığı sürece bu girişi ertelemekteydi. Onların hizmet stilleri kötüyü iyiye çevirmeye yönelik olmadığı için, ant içmeleri veya içmemeleri fark etmeyecekti, halen bu giriş 7 nesil boyunca ertelenecekti.
Yaakov'un hizmet servisi bizi biz yaptı, hatta onun ismi ile çağırılırız, Bney İsrael (Yaakov'un diğer ismi İsrael'dir) ve bundan dolayı da onun stilini takip etmeliyiz. Bizim amacımız bu dünyayı Ha"Şem'in varlığının hissedilebileceği bir yere çevirmek olduğu için bunu Tora ve Mitzvalar yolu ile kendimizi ve etrafımızı arındırarak ve hayatımızdaki her olguyu Ha"Şem'e hizmet etmek amacı ile kullanarak yapmaktayız.
Ha"Şem bizleri bu en karalık yere, en karanlık zamanda, sürgünün en son anlarında koydu. Bu en kesin Haran, alçağın alçağı, ve bunu değiştirmek için gerekli olan güce de bizler sahibiz. En alçak iyiye dönüştürüldüğünde, Ha"Şem'in mekanı olunca, bizim görevimiz tamamlanmış olacak ve Maşiah ortaya çıkacak.
Dünyayı Tora ve Mitzvotlar ile arındırma çabalarımız meyvelerini versin ve bu karanlık sürgünde çektiğimiz acılar ve ızdıraplar son bulsunlar.
Zamanı geldi.
Şabat Şalom
