EMUNA VE MAN

bs"d

Emuna (inanç) konusunda bu sabah duyduğum kısa bir söz:

İsraeloğulları Mısır'dan çıktıktan sonra Tan-rı onlara 40 sene boyunca gökten "MAN" adı verilen bir gıda yağdırdı. 
Bu gıda maddesinin ismi neden MAN idi?
Adam başına 1 "omer" (bir hacim ölçüsü birimi) almaları gerekiyordu ve ne daha fazla alan, ne de daha az alan da bir değişiklik oluyordu. Hatta fazla alıp ertesi güne bırakmak isteyenlerinkisi sabaha kadar kurtlanıyor ve yenilemeyecek bir şekle geliyordu.
Şabat'ta çıkıp toplamak yasak olduğu için Cuma günü çift porsyon yağmakta idi.

Burada Tan-rı İsraeloğulları'na bir "emuna" dersi vermekteydi.
Halk ilk bu maddeye rastladığı zaman ne olduğunu, ne ismi olduğunu bilmiyordu ve Tora bize bir birlerine "Man Hu" dediklerini söylüyor ve bu yüzden de adı MAN diyor.
Ama İbranice'de "bu nedir?" "Man Hu" olarak değil "Ma Hu" olarak söylenir.
וַיֹּאמְרוּ אִישׁ אֶל-אָחִיו מָן הוּא--כִּי לֹא יָדְעוּ, מַה-הוּא

"Man Hu" kelimesinin harfleri Emuna.
מן הוא = אמונה

REFORMASYON NEREDE İŞLEYEBİLİR?

bs"d

Bu resim Yahudiliği kültürel bir din olarak gören ve etnisite olarak gören iki ayrı dünya görüşünü yansitiyor.

Martin Buber ve Rabbi Binyamin (Bilin hangisi hangi görüşte)

Mustafa Akyol "Yahudilik İslam'a ne öğretebilir?" başlıklı makalesinde Yahudiliğin uğradığı refarmasyonu işliyor ve bunun İslam'a da uygulanması gerektiğini yazıyor.  Benim görüşüm İslam'a uygulama konusunda iki durumun birbiri ile karşılaştırılamayacağıdır. Ve kendisinin kopyalamak istediği "haskala" refarmasyonunun aslında Yahudi dünyasında sonuçta sessiz Holokost'u tetiklediğini üzüntü ile izliyoruz.

Bize dokunan bölümü hakkında düşüncelerim:

Çok yanlış bir yaklaşım ve verdiği örnekler ile alakalı olmayan bir felsefeden bahs ediliyor.
Dinler ve İdeolojiler reforme olur ve yaşamaya devam edebilirler.
Ama Yahudilik ne bir din ne de bir ideoloji olmadığı için reformasyon kimlik değişikliği yaratmak zorunda kaldı ve değişen kimlik ile ortaya çıkan Yahudilik olmadı.
Bunun yanında; İslam'ın uğraması gereken reformasyon pratikte gerçekleşebilecek bir şey değil. Bu konuya girmeyeceğim.

Yahudilik'te ise:

Eğer biz Tora'yı literal olarak uygulamaya kalksa idik en az onlar kadar vahşi bir görünüm sunacaktık. Ama ilk günden itibaren sistemin öyle işlemediği biliniyor. Belgelenmiş 1 episod yoktur ki "göze göz, dişe diş" literal olarak uygulanmış olsun.

Tora'yı kabul edip bir "millet" olduğumuz andan itibaren yazılı textin yanında ağızdan verilmiş ikinci bir Tora'nın da olduğu biliniyor.

Eğer daha sonra ortaya çıkan şartlar dolayısı ile yazıya dökülmüş "sözlü Tora"yı kabul etmeseydik bugüne varamazdık zaten. 

Bu yüzden o çok "inançlı" olduğunu söyleyen ve "ben sadece Tora'da yazılı olanı kabul ederim" diyenlerin dürüstce ne dediklerini düşünmeleri gerekiyor.

Bu konuda vakti olup -- [vakit yaratılır eğer dürüstçe değer verilirse] --  ve bilgilendikten sonra karar vermek isteyenler için şu seriyi dinlemelerini tavsiye ederim. (Ben 8inci bölümdeyim) 
Hiç bir bilgiye sahip olmadan elimizin tersi ile red ettiğimiz bu değerlerimizden bizi mahrum etmiş dönemin evlatlarıyız çoğumuz. 

Bunun ne kadar acı bir durum olduğunu gördükce insan kahr oluyor. Kaybolan yıllar, kaybolan nesiller.

Linkler hep İngilizce:

YESODOT HA'EMUNA 2

YESODOT HA'EMUNA 3

YESODOT HA'EMUNA 4

YESODOT HA'EMUNA 5

YESODOT HA'EMUNA 6

YESODOT HA'EMUNA 7

YESODOT HA'EMUNA 8

YESODOT HA'EMUNA 9

YESODOY HA'EMUNA 10

FAŞİZMİN RENGİ, DİNİ VE CİSMİ YOK

bs"d

Hiç fazla söze gerek yok.

Liberal faşizmin fotoğrafı.

İNANABİLMEK İÇİN BİLMEK

bs"d

Moşe'den Moşe'ye Moşe gibisi gelmedi deriz.
Yani Moşe Rabenu'dan (Musa Peygamber) Moşe Ben Maymon'a (Maimonides -- Ramba"m) kadar Moşe gibisi gelmedi.
Ramba"m genelde Yahudiliğe rasyonalizm ile yaklaşması ile tanınır.
14 ciltlik Magnum Opus eseri Mişne Tora'nın ilk kitabı "Sefer Ha'Madaa" (Bilgi - bilim kitabı) şu şekilde başlıyor: 
İlk bölüm -- Tora'nın temelleri:
İlk Mitzva:
 לידע שיש שם אלוה
Tanrı'nın varlığını bilmek.
Yani inanmak değil. Bilmek.
Bilmeye mecburuz.

Kısaca Yahudi inancı bilmek üzerine temelli.
Bilmeyen tabii inanamaz da.
Bilmek için de öğrenmek, çalışmak lazım. Bazen gerekirse bir ömür boyu.
Kısaca "ateizm ideolojisi" aynen diğer bilimum ideolijiler gibi Yahudiliğin içinde kendine yer bulamaz.
Yaptım, buldu diyenler ise sadece bilgisizlikten muzdaripler.

Tabii aynı şekilde "inanıyorum" diyenlerin hepsine de inanmanıza gerek yok. Bilgisiz inanç tehlikelidir.
Bilgiye dayanmayan inanç sallanır, köksüzdür ve köşeye sıkışınca şiddet içermeye kadar varır.
Bilmek o kadar önemli ki, Yahudilik'te fiziksel dünyadan ayrıldıktan sonra dahi bilgi arttırma bir ödül olarak söz verilmiştir.
Sex partileri filan değil.
Öğrenmeye devam diyorlar.

Peki bizler ki sadece 5 duyumuz ile bilgiyi kavrayabiliyoruz; 5 duyu ile varamayacağımız bu bilgiye ne şekilde ulaşabiliriz?
Pesah Agadası'nda dediğimiz gibi "tze ulmad" -- çık ve öğren...

BIR IHTIMAL VAR DERSEK...

bs"d
Her mizahta bir gerçek yatar. Yani isteyen mizah olarak alsın, isteyen düşünsün ve gerçeği anlamaya çalışsın:

Ya bu Yahudilik çok sıkıcı.
Yahudilik'te Cennet neymiş?
Efendim oturup burada kafa yorduğun metinleri daha iyi anlayabilmek için eski bilgelerle orada kafa yoracakmışız.
Burada oku, oku öl ve yine okumaya devam.
Tabii ki bizden çıkmaz gönüllü intihar komandoları.

Ateistler için ise ölmeden önce "bir ihtimal var" deyip tövbe edip ya Yahudi, ya da Müslüman olmak daha mantıklı.
Okumayı sevdikleri için ve bu yüzden inançsız olduklarını iddia eden kültürlü ateistler için Yahudilik. (Ateistlerin çoğu eğitimli olduklarını iddia ederler ya, orada da okumaya devam edebilirler)
Moda için ateist takılıp son anda aklı başına gelenler için öbür taraftan sabahtan akşama karı, kız sözü veren radikal İslamist olmak.
Zaten ben anlamıyorum neden bir ateist milyarda bir ihtimal dahi olsa Cennet var deyip son anda, nalları dikmeden intihar komandosu olup bir Joker kullanmıyor.

BİR ALKOLİKTEN YORUM

bs"d

Bir alkolikten Tora'nın ilk 3 kelimesi ile ilgili Raşi'nin yaptığı yoruma dünyanın bu haline bakan müthiş bir yeni açıklama duydum. 
Raşi'nin "Ha'Şem Tora'ya neden yaratılış hikayesi ile ilgili başladı?" sorusuna verdiği cevabı çoğumuz biliyoruz.
Ama bu alkolik bakın ne diyor:

בראשית: אמר רבי יצחק לא היה צריך להתחיל 
In the beginning: Said Rabbi Isaac: It was not necessary to begin
Başlangıçta: Rabi Yitzak der ki: Başlamaya gerek yoktu...

Hakikaten dünyanın, insanlığın haline bakınca bu alkoliğin yorumu ne kadar doğru geliyor.
Yaratmaya gerek yoktu...

Karışık gelmişse iki duble yuvarlayıp tekrar okuyun anlayacaksınız, garanti.