bs"d
Talmud’da, Moşe’nin Midyan’lı kayınpederi Yitro’dan Tanrı’ya bir şükran duası sunduğu için övgüyle bahsedilir. Moşe kayınpederine Tanrı’nın İsrailoğullarını kölelikten nasıl kurtardığını ve çölde onlara nasıl yardım ettiğini anlattıktan sonra Yitro şöyle karşılık verir: “Sizi Mısırlılar’ın ve firavunun elinden kurtaran Tanrı’ya övgüler olsun. Halkı Mısır’ın boyunduruğundan O kurtardı” (Şemot 18:10). Yitro’ya yöneltilen bu övgü, dolaylı bir şekilde Moşe’ye ve İsrailoğullarına böyle bir duayı kendileri etmediği için yöneltilen bir eleştiri mahiyetinde görünür.
Talmud’daki bu eleştiri biraz garip gelebilir. Zira, Ravlarımızın da çok iyi bildiği gibi, Yahudiler Kızıl Denizi geçer geçmez Moşe’nin liderliğinde Tanrı’ya eşşiz bir şükran duası sunmuşlardı. Şemot 15 bölümü Tanrı’ya yönelik uzun bir şükran destanından ibarettir. Bu durumda Moşe’ye yöneltilen ve Yitro gibi bir dua sunmadığını ima eden bu eleştirinin sebebi nedir?
Rav Jacob J. Schahter şu anlam dolu cevabı önerir: Moşe’nin ve İsrailoğullarının daha önce Tanrı’ya bir şükran duası sundukları doğrudur. Ancak onlar, Yitro’nun aksine, sadece kendilerine yapılan iyilik için teşekkür etmişti. Halbuki Yitro başkasına yapılan iyilik için Tanrı’ya bir dua sunmuştu.
Yahudi dua kitabı “sidur”da dualar genellikle çoğul halde düzenlenmiştir. Bu dualar toplum içindir. Tek başına şahıslar için değildir. Bununla beraber çoğumuz Tanrı’ya özel dualar sunar, bu dualar sırasında Tanrı’ya şahsen ve direkt olarak hitap ederiz.
Arada bir şunu da denememizde fayda vardır: Tanrı’ya dua edelim. Ancak sadece kendimiz veya ailemiz için değil, başkası için de dua edelim. Sadece hasta olan biri için de dua etmekle yetinmeyelim. Zira hasta biri için dua etmek zaten Yahudi dualarının ayrılmaz bir bölümü, Tora okunduğunda okunan duaların doğal bir parçasıdır. Yapmamız gereken, birinin sağlığı ile ilgili olmayan bir dua şekillendirmektir. Zira hasta bir insanın iyileşmesi için dua etmek kolaydır. Zor olan, kendimiz geçim mücadelesi vermekteyken başkasının işinde başarılı olmasını veya bir iş bulması için dua etmektir. Kendimiz yanlız ve mutsuzken, başkasının neşeli olması ve bir hayat arkadaşı bulması için dua etmek de hiç kolay değildir.
Tanrı ile aramızda açık ve dürüst bir diyalog olması çok önemlidir. İhtiyacımız olan ne ise onu isteme rahatlığını hissetmemiz önemlidir. Ancak kalbimizin istek kapsamını genişleterek, Tanrı’dan başkasının arzularını da yerine getirmesini istemek daha büyük bir başarıdır. Midian’ın o olağanüstü rahibi Yitro’yu örnek alarak Tanrı’ya başkası için de dua etmeyi öğrenelim.
